Rozprawka na maturze rozszerzonej
Mimo, iż sama nazwa lubi budzić grozę, prawdą jest, że rozprawka jest najłatwiejszą formą wypowiedzi na maturze rozszerzonej. A dlaczego? Odpowiedź na to pytanie jest prosta! Rozprawka ma jasno określoną strukturę! Oczywiście wymaga od nas znajomości zaawansowanego słownictwa oraz umiejętności argumentowania. Nie mniej jednak, schemat na rozprawkę jest przejrzysty i można go pokazać w kilku krokach. Rozprawka na maturze rozszerzonej może wystąpić pod dwoma postaciami tj. „For and against essay” oraz „Opinion essay”. Co ciekawe, przez kilkanaście lat matury, spotykaliśmy ten pierwszy format, czyli rozprawkę za i przeciw, a tego drugiego w ogóle.
W tym artykule omówimy oba typy rozprawki. Pokażemy, jak przekształcić zdanie na bardziej zaawansowane oraz jak zdobyć wszystkie punkty za tekst!
Czy widziałeś/aś nasz poprzedni artykuł dotyczący matury podstawowej? Powiedzieliśmy tam, jak napisać email/list nieformalny! Nie zwlekaj i upewnij się, że wszystko dobrze rozumiesz 😉 > kliknij tu <
Struktura rozprawki:
Zawsze i wszędzie jest podobny schemat:
- Wstęp: zawiera tezę;
- Rozwinięcie: 2 akapity – jeden za, drugi przeciw;
- Zakończenie, czyli podsumowanie – tylko tu możemy podać swoją opinię!
Wstęp wprowadza do omawianego tematu oraz zawiera tezę. Gdyby się uprzeć, cały wstęp można napisać w 3 zdaniach!
Rozwinięcie składa się z naszych argumentów.
- w rozprawce za i przeciw prezentujemy argumenty 50/50 tzn. jeden za i jeden przeciw.
- w rozprawce wyrażającej opinię najlepiej 2/1 lub 3/1. Oznacza to, że do naszej opinii np. popierającej daną tezę, dajemy jeden kontrargument, który sugeruje stronę przeciwną i nie przyznaje nam racji.
Zakończenie – podsumowanie całości. Przywołujemy główną myśl tekstu. Odnosimy się do tezy, w skrócie powtarzając wymienione wyżej argumenty. W rozprawce „za i przeciw” to jest jedyne miejsce, gdzie możemy wyrazić swoją opinię na dany temat.
Pisanie rozprawki to pewien proces, ale możemy go sobie znacznie ułatwić i przyspieszyć! Aby tego dokonać, dobrze jest sobie podzielić ją na kilka kroków:
- Tłumaczymy tezę podaną w temacie;
- Wypisujemy argumenty za i przeciw;
- Próbujemy każdy argument poprzeć dodatkowym zdaniem;
- Zaczynamy sklejać wszystko w całość według schematu powyżej.
Na sam początek pisania rozprawki najlepiej jest w brudnopisie przygotować wstępne argumenty za oraz przeciw z dodatkowym uzasadnieniem. Przygotowanie takiego wstępnego szkicu znacznie ułatwi dalsze pisanie. Nie będzie się trzeba zastanawiać w połowie gotowego tekstu, jak coś uzasadnić. Mając to przygotowane, zabieramy się za pisanie! Na początek wstęp.
Jak powinien wyglądać wstęp idealny?
Wstęp powinien zawierać tezę oraz zdanie wprowadzające. Nie bójcie się tezy – jest ona bardzo prosta!
Widząc temat rozprawki macie już podaną tezę – wystarczy ją tylko przetłumaczyć na język angielski.
Teza – musi zawierać 2 elementy!
- Informujemy o czym będzie rozprawka (jeśli mamy opisać, że coraz częściej kotki małe dwa mają problem skoczyć przez rzeczkę – po prostu napiszemy, że coraz częściej kotki małe dwa mają problem skoczyć przez rzeczkę – tylko tym razem w języku angielskim). Połowa tezy za nami!
- Informujemy o rodzaju rozprawki (w tym przypadku za i przeciw). Wystarczy proste zdanie, że są osoby popierające, ale są też osoby przeciw, lub że artykuł zestawi zalety i wady! I tak oto 100% teza complete!
Oprócz tezy, we wstępie dobrze jest nakreślić „backstory”, czyli zdanie wprowadzające. Na przykład: „Każdego dnia narasta problem kotków, a nikt nie chce udzielić im pomocy.”
We wstępnie nie wyrażamy swojego zdania, informujemy o czym będzie artykuł i ewentualnie zachęcamy do dalszego czytania.
Nowadays, it is highly popular to have a cat among teenagers. Unfortunately, cats struggle to jump over the river. This raises awareness among students if they should get cats with small legs. That is why advantages and drawbacks of such situations are being presented.
Podsumowując:
Wstęp składa się z 3 elementów, z czego 2 dotyczą tezy.
- Wprowadzenie do tematu, zachęcenie do czytania.
- Teza (dosłownie przetłumaczona z tematu, można ją opisać synonimami, jednakże nie można zapomnieć o kluczowych słowach danego tematu).
- Informacja o rodzaju wypowiedzi (zdanie informujące, że jest to rozprawka za i przeciw, czy też jeszcze niespotkana, wyrażająca opinię). ?
Rozwinięcie rozprawki – argumenty
Rozwinięcie rozprawki zawiera najczęściej akapit za oraz akapit przeciw. W każdym z tych akapitów prezentujemy nasze argumenty. Generalnie, dobrze jest sobie przyjąć, że jeden akapit musi zawierać minimum 3 zdania. Co więcej, akapit za powinien zawierać przynajmniej 3 elementy wspierające tezę, pokazujące 3 dobre strony. Akapit przeciw – tak samo, tylko prezentując negatywne strony.
W odniesieniu do naszego przykładu o kotkach – akapit przeciw wymienia 3 wady. Podajemy 3 różne argumenty: 1. Rzeki ogólnie są niebezpieczne dla kotów, grożą śmiercią. 2. Kotki z krótkimi nogami mają problemy z pływaniem. 3. Nastolatki nie uczą się o tym, jak pomagać zwierzętom w różnych sytuacjach przez co mogą wystąpić następujące konsekwencje.
First of all, it is important to mention the drawbacks of the river. As we are all aware, the river is vast and does not offer security for both people and cats. Moreover, the issue of small legs among cats causes the inability to swim properly. In the worst scenario they might die. Last but not least, teenagers do not raise their awareness about dealing with small legged cats.
A następnie piszemy akapit za.
Zakończenie
Podsumowujemy tezę odnosząc się w skrócie do podanych argumentów za i przeciw. Dodatkowo, możemy wyrazić swoją opinię, chociaż nie musimy.
All in all, teenagers should raise awareness of how to deal with those kinds of cats. Unfortunately, the issue of river still remains unsolved. In my opinion, cats must be taught how to jump over the river in order to deal with given difficulties.
Krok 1. Jak napisać rozprawkę na maturze rozszerzonej?
W przykładzie mamy zaprezentowany temat z nowej i starej matury rozszerzonej z języka angielskiego. Temat taki sam, jednak z drobną różnicą ? Zamiast dobrych i złych stron, opisujemy wady i zalety, co w dosłownym znaczeniu jest tym samym!
Kolorami pokażemy schemat rozprawki, aby było łatwiej zrozumieć wyjaśnienie powyżej!
UWAGA! PONIŻSZA ROZPRAWKA ZAWIERA 342 WYRAZY i będzie wymagać dalszej edycji, którą zobaczysz poniżej.
- Wstęp – backstory
- Wstęp – teza
- Wstęp – rodzaj rozprawki
- Argument za 1
- Argument za 2
- Argument za 3
- Argument przeciw 1
- Argument przeciw 2
- Argument przeciw 3
- Zakończenie
Nowadays, having an animal is an important part of humans’ live. Due to this trend, more and more companies allow their workers to bring their dogs to work. Many people strongly believe it has many advantages, however, we should not forget about problems those situations may cause. The following paper provides with both advantages and disadvantages concerning the possibility to bring dogs to work.
First of all, the advantage of being able to bring dogs to work is money. When you work long hours you do not have to worry about your animal and sofa at home. You get the possibility to look after your dog while working. Moreover, the company of a dog at work may improve workers’ attitude. During a break, they can play with their’s or someone’s pet and as a result they could relax. Last but not least, bringing your dog to work, might make you feel like you were at home. Having your amazing pet, could potentially make your working station more pleasurable.
On the other hand, the drawbacks of such solution needs to be considered. Importantly, it may be harder for a worker to focus on their work. Dogs may take their attention off the topic, which could result in failure while working. Additionally, dogs tend to be loud, especially when they bark. If there are many people in one room, constant barking may interrupt meetings or thinking process. It is also important to consider dog’s needs. They have to go out, run, as well as eat food. For that, the company would have to give more free time to a worker or to employ a person responsible for animals.
All in all, companies that allow their workers to bring animals to work, give a great deal of opportunities. For instance, breaks with animals help and comfort stressed workers. Many workers would not have to worry about their dog. Unfortunately, drawbacks may tip the scale. In my opinion, it would be hard to concentrate at work, if we had an animal to look after while working.
Tak mniej więcej powinna wyglądać idealna rozprawka. Ale niestety, jeszcze jej nie zaliczyliśmy. Dlaczego? Ponieważ mamy ZA DUŻO SŁÓW! Powyższa ma 342 wyrazy, czyli musimy wykreślić około 1/3 tego co już napisaliśmy, tak, aby zmieścić się w limicie 250 słów! Jak już wspominaliśmy wcześniej, lepiej jest wykreślić niż zastanawiać się co dopisać!
Krok 2. Poprawianie rozprawki – wykreślanie słów, aby zmieścić się w limicie wymaganym na egzaminie maturalnym
Nowadays, having an animal is an important part of humans’ live. Due to this trend, more and more companies allow their workers to bring their dog to work. Many people strongly believe it has many advantages, however, we should not forget about problems those situations may cause. The following paper provides with both advantages and disadvantages concerning the possibility to bring dogs to work.
First of all, the advantage of being able to bring dogs to work is money. When you work long hours you do not have to worry about your animal and sofa at home. You get the possibility to look after your dog while working. Moreover, the company of a dog at work may improve workers’ attitude. During a break, they can play with their’s or someone’s pet and as a result they could relax. Last but not least, bringing your dog to work, might make you feel like you were at home. Having your amazing pet, could potentially make your working station more pleasurable.
On the other hand, the drawbacks of such solution needs to be considered. Importantly, it may be harder for a worker to focus on their work. Dogs may take their attention off the topic, which could result in failure while working. Additionally, dogs tend to be loud, especially when they bark. If there are many people in one room, constant barking may interrupt meetings or thinking process. It is also important to consider dog’s needs. They have to go out, run, as well as eat food. For that, the company would have to give more free time to a worker or to employ a person responsible for animals.
All in all, companies that allow their workers to bring animals to work, give a great deal of opportunities. For instance, breaks with animals help and comfort stressed workers. Many workers would not have to worry about their dog. Unfortunately, drawbacks may tip the scale. In my opinion, it would be hard to concentrate at work, if we had an animal to look after while working.
Po dokonaniu edycji, skróciliśmy tekst do 220 słów. Jakie z tego można wyciągnąć wnioski? W zależności od tego, jakie zdania potrafimy stworzyć, możemy podbić sobie liczbę słów w rozwinięciu. Jak możemy dobrze zaobserwować, nie każdy argument musi być poparty dodatkowym wyjaśnieniem. Natomiast, gdybyśmy w ogóle nie zastosowali dodatkowego zdania popierającego argument, brakowało by nam słów, a tego zawsze chcemy uniknąć. Co więcej, warto mieć gdzieś z tyłu głowy, że według oficjalnych zasad, dopiero powyżej 280 słów osoba oceniająca ma prawo dać 0 pkt. i nie sprawdzać. Nie należy się więc przejmować, jeśli będziemy mieć np. 270!
Poniżej wklejamy gotową rozprawkę, w naszym stylu!
Krok 3. Przepisanie gotowej rozprawki
Nowadays, having an animal is an important part of humans’ live. Due to this trend, more and more companies allow their workers to bring their dog to work. Many people strongly believe it has many advantages, however, we should not forget about problems those situations may cause.
First of all, the advantage of being able to bring dogs to work is money. When you work long hours you do not have to worry about your animal and sofa at home. Moreover, the company of a dog at work may improve workers’ attitude.. Last but not least, bringing your dog to work, might make you feel like you were at home.
On the other hand, the drawbacks of such solution needs to be considered. Importantly, it may be harder for a worker to focus on their work. Additionally, dogs tend to be loud, especially when they bark.. It is also important to consider dog’s needs. They have to go out, run, as well as eat food.
All in all, companies that allow their workers to bring animals to work, give a great deal of opportunities. For instance, breaks with animals help and comfort stressed workers. Unfortunately, drawbacks may tip the scale. In my opinion, it would be hard to concentrate at work, if we had an animal to look after while working.
Słowa i zwroty, które mogą pomóc Ci napisać rozprawkę
Wstęp
People say that… – Ludzie mówią, że…
A great number of people claim that… – Wiele ludzi twierdzi, że…
More and more teenagers/people are… – Coraz więcej nastolatków/ludzi jest…
Nowadays, many people think/struggle… – W dzisiejszych czasach wiele ludzi uważa/zmaga się z…
In today’s world, … – W dzisiejszym świecie…
The advantages and disadvantages are being presented. – Wady i zalety są zaprezentowane.
It is important to consider advatages/good sides/positive effects and disadvantages/drawbacks/bad sides/negative effects. – Ważnym jest aby rozważyć zalety/dobre strony/pozytywne efekty i wady/złe strony/negatywne efekty.
Rozwinięcie
Pierwszy akapit – argument za
First of all, … – Po pierwsze, …
To begin/start with… – Zaczynając od…
The main reason is… – Głównym powodem jest…
The first advantage of… is… – Pierwszą zaletą… jest…
Drugi akapit – argument przeciw
On the other hand, … – Z drugiej strony…
It can be argued that… – Są odmienne opinie, że…
Opponents of… could argue that… – Przeciwnicy… mogliby temu zaprzeczać…
It is important to highlight the negative sides of… – Ważne jest, aby podkreślić negatywne strony…
Wprowadzenie kolejnego argumentu w akapicie (stosowane w za i przeciw)
Moreover/What is more/Furthermore, … – Co więcej, …
Apart from… – Oprócz…
Secondly, … – Po drugie, …
Thirdly, … – Po trzecie, …
And on top of that… – A na dodatek…
Last but not least, … – Ostatni, lecz nie mniej ważny… (stosuj do wprowadzenia ostatniego argumentu w danym akapicie)
Importantly, … – Co ważne, …
Zakończenie
Taking everything into account/consideration… – Biorąc to wszystko pod uwagę…
In conclusion/Summing up/All in all/To sum up/To conclude… – Podsumowując…
All things considered, … – Po rozważeniu tego wszystkiego, …
Jak można łatwo zauważyć, pisanie rozprawki na maturze rozszerzonej wcale nie musi być skomplikowane. Przede wszystkim, musimy podążyć za schematem oraz odpowiednio ubrać w słowa pomysły na nasze argumenty. Wprowadzając argumenty w akapicie, stosuj różne zwroty wprowadzające, nie używaj tylko 3 na przemian. Warto też napisać więcej, a dopiero potem wykreślać, aby zmieścić się w limicie. A dlaczego? By nie zastanawiać się, gdzie coś jeszcze dopisać, aby limit się zgadzał!
Jeśli artykuł jest dla Ciebie pomocny, daj nam znać w komentarzu! Zapraszamy na Facebooka, YouTube oraz do innych artykułów na naszym blogu!
np. Jak przygotować się do matury ustnej z angielskiego: https://www.learnbreaker.pl/matura-ustna-z-jezyka-angielskiego-2023-jak-sie-przygotowac
See you next time! 🙂
3 myśli w temacie “Jak napisać ROZPRAWKĘ na maturze rozszerzonej?”